Kongregacja Kościołów Wschodnich i Radio Watykańskie laureatami Nagrody Pojednania

Za miejsce tegorocznego wręczenia nagrody wybrano Rzym, gdyż 30 lat temu w dniach 8-17 października 1987 r. w Ukraińskim Papieskim Kolegium św. Jozafata doszło do spotkania episkopatów Ukrainy i Polski, podczas którego zostały wymienione deklaracje o potrzebie wzajemnego pojednania i współpracy, co zaowocowało wspólnymi obchodami tysiąclecia chrztu Rusi-Ukrainy 1988 r. w Rzymie i na Jasnej Górze.

Ceremonia wręczenia Nagrody Pojednania odbędzie się 12 października o godz. 18.30 w Ukraińskim Papieskim Kolegium św. Jozafata w Rzymie. W uroczystości wezmą udział zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego (UKGK) arcybiskup większy kijowsko-halicki Światosław Szewczuk i kard. Leonardo Sandri, prefekt Kongregacji Kościołów Wschodnich.

Kongregacja Kościołów Wschodnich odpowiadająca za kontakty ze wszystkimi katolickimi Kościołami Wschodnimi, w tym z UKGK w Ukrainie i w Polsce otrzymuje nagrodę za wspieranie potrzeb duchowych i materialnych tych wspólnot oraz ich działalności apostolskiej i misyjnej. "Pracownicy kongregacji zawsze wykazywali się szczególną wrażliwością i życzliwością wobec Kościołów Europy środkowowschodniej i przyczynili się do odrodzenia i uregulowania statusu prawnego Kościoła Greckokatolickiego w Ukrainie, Polsce, Słowacji, Rumunii oraz innych krajach" - czytamy w uzasadnieniu.

Kapituła Nagrody przypomniała, że Kongregacji podlegają Papieski Instytut Wschodni w Rzymie, który specjalizuje się w studiach chrześcijańskiego wschodu oraz Ukraińskie Papieskie Kolegium św. Jozafata. To w nim w okresie II wojny światowej miał swoją siedzibę bp Iwan Budka, apostolski wizytator dla grekokatolików w zachodniej Europie, a po wojnie było to jedno z nielicznych w świecie ukraińskich seminariów greckokatolickich, gdzie studenci otrzymywali przygotowanie z liturgii i duchowości oraz przedmiotów ukrainoznawczych.

Wieloletnim wicerektorem i rektorem kolegium był o. Sofron Mudryj (1960-1994), który aktywnie działał na rzecz pojednania polsko-ukraińskiego oraz pełnił rolę gospodarza podczas historycznego spotkania przedstawicieli Episkopatu Polski i Synodu Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego, 17 października 1987 roku. Kongregacji podlegało także Ukraińskie Papieskie Niższe Seminarium (1959-1996), którego wieloletnim rektorem był ks. Stefan Czmil (1961-1967, 1976-1978) będący również pedagogiem i wychowawcą Jorge Mario Bergoglio, obecnego papieża, podczas pobytu w Instytucie Salezjańskim w Buenos Aires.

"Kongregacja ds. Kościołów Wschodnich wspomaga w działalności duszpasterskiej hierarchów i duchowieństwo greckokatolickie Europy środkowowschodniej, utrzymuje kontakty z Synodem biskupów w Ukrainie i Konferencją Episkopatu Polskiego, wspiera działalność ekumeniczną i dialog międzywyznaniowy, troszczy się o zachowanie i rozwój oraz wzajemne ubogacanie się wschodniej i zachodniej tradycji chrześcijańskiej" - czytamy w uzasadnieniu.

Redakcja polska, ukraińska i słowacka Radia Watykańskiego otrzymuje nagrodę za obiektywny, wolny od uprzedzeń i stereotypów przekaz informacji, kształtowanie opinii publicznej i tworzenie pozytywnych relacji między narodami oraz komentarze do aktualnych wydarzeń religijnych, pokazujące spojrzenie na problemy religijne w szerszym kontekście społecznym.

W uzasadnieniu przyznania Nagrody przypomina się szczególną rolę tych sekcji narodowych papieskiej rozgłośni w okresie największego nasilenia represji komunistycznych wobec chrześcijan w tych krajach. "Dzięki emitowanym Liturgiom w językach narodowych wierni mogli odczuwać wsparcie duchowe oraz jedność z całym Kościołem powszechnym. Audycje emitowane przez rozgłośnię na bieżąco informowały słuchaczy w całym świecie o wszelkich działaniach podejmowanych przez papieży na rzecz obrony praw wierzących w Polsce, Ukrainie i Słowacji, o przygotowaniach i uroczystościach 1000-lecia chrztu" - czytamy w uzasadnieniu przyznania Nagrody Pojednania.

W przeddzień ceremonii wręczenia nagród, 11 października, odbędzie się nabożeństwo przy grobie św. Jana Pawła II w bazylice św. Piotra w Watykanie o godz. 8.30, a o godz. 12. w Sala Marconi w siedzibie Radia Watykańskiego zaplanowana jest konferencja prasowa, w której weźmie udział zwierzchnik Ukraińskiego Kościoła Greckokatolickiego abp Szewczuk.

O godzinie 16. w Ukraińskim Papieskim Kolegium św. Jozafata rozpocznie się międzynarodowa konferencja na temat „Kościół katolicki w procesie dialogu i pojednania polsko-ukraińskiego”.

12 października uczestnicy będą mieli możliwość uczestniczenia w Boskiej Liturgii, której będzie przewodniczyć papież Franciszek w Bazylice Santa Maria Maggiore.

Kapituła Pojednania Polsko-Ukraińskiego została powołana w 1999 r., aby tworzyć nowy model stosunków Polaków i Ukraińców, doświadczonych wspólną, trudną historią. Jej głównym zadaniem jest upowszechnianie wartości jednoczących oba narody oraz podejmowanie działań przyczyniających się do budowania świadomości, iż oba narody wspólnie tworzą nową przyszłość, opartą na zasadach szacunku i tolerancji, prawdy i miłości.

W składzie Kapituły znajdują się najwyżsi hierarchowie m.in.: abp Światosław Szewczuk, kardynałowie: Henryk Gulbinowicz, Stanisław Dziwisz, dyplomaci, przedstawiciele świata kultury, nauki i mediów, ludzi o otwartych i rozumiejących potrzebę tworzenia wspólnoty ducha pomiędzy Polską a Ukrainą.

Nagrodą Pojednania jest statuetka, przedstawiająca dwa kwiaty: mak i bławat. Symbolizują one narody Polskę i Ukrainę, które żyją obok siebie, połączone wspólną historią.

Wśród dotychczasowych laureatów Nagrody są m. in.: św. Jan Paweł II, prof. Jerzy Kłoczowski, prof. Adam Daniel Rotfeld, Redakcja „Tygodnika Powszechnego”, reżyser Jerzy Hoffman, Fundacja św. Włodzimierza Chrzciciela Rusi Kijowskiej oraz Instytut Polski w Kijowie, Prezydium Konferencji Episkopatu Polski, Uniwersytet Narodowy „Akademia Kijowsko-Mohylańska”, Katolicka Agencja Informacyjna, Paweł Kowal, politolog i historyk, prof. Leonid Zaszkilniak, historyk najnowszych dziejów Ukrainy, Radio Wnet oraz internetowy kanał telewizyjny Hromadske.