Kolęda po nowemu

Na okoliczność pobłogosławienia mieszkania rodzina może zorganizować wspólne spotkanie, podczas którego odmówi modlitwę w intencji swojej domowej wspólnoty o błogosławieństwo domu i mieszkania, czyli mieszkańców i przestrzeni. Modlitwie tej powinien towarzyszyć znak, który jest związany z pobłogosławieniem, czyli pokropienie wodą święconą. Najlepiej by było, aby taki obrzęd odbył się w okresie Bożego Narodzenia, jeśli chcemy podtrzymać tradycję kolędowego czasu.

Jaka jest rola duszpasterza w tej „kolędzie”, skoro świeccy sami błogosławią swój dom?

Kapłan ma przede wszystkim przygotować rodziny, żeby wiedziały, jak przeprowadzić obrzęd błogosławienia. Najczęściej proponuje się zaproszenie do świątyni mieszkańców danej ulicy czy wioski, odprawienie Mszy św. w ich intencji, przekazanie im słowa pasterskiego i odpowiedniej formuły modlitwy ze wskazówkami, jak dokonać pobłogosławienia domu. Takie wskazówki do modlitewnego spotkania w domu w wielu diecezjach już są przygotowane.

Czy to początek tradycji nowej formuły kolędy w Polsce?

Taka formuła błogosławieństwa zastrzeżona jest na czas szczególny, a takim jest trwająca pandemia. Szafarzem zwyczajnym błogosławieństw jest na ogół osoba duchowna. Świeccy mogą błogosławić tylko w sytuacjach nadzwyczajnych.

Skąd właściwie wywodzi się kolęda? To typowo polska tradycja?

Modlitwy błogosławieństw sięgają czasów Kościoła starożytnego. W wielu sytuacjach były praktykowane. Kiedy rolnik wychodził w pole, zanim rzucił pierwsze ziarno w ziemię, najpierw odmawiał modlitwę błogosławieństwa. Tak modlił się, kiedy rozpoczynał żniwa i kiedy je kończył. W ten sposób codzienność łączono z Bogiem, upraszając Bożego czuwania nad sobą. Kolęda praktykowana była w wielu krajach chrześcijańskich. W niektórych tradycja ta zaginęła. W innych została ograniczona do istoty, na przykład we Włoszech ma miejsce tylko błogosławienie mieszkań bez spotkania i rozmów z domownikami. W Polsce ma pełniejszy wyraz, co ukształtowane jest przez naszą piękną tradycję.

U nas kolęda to również okazja do złożenia ofiary na potrzeby parafii. Jak to będzie wyglądać w tym roku?

Faktycznie, okoliczność kolędy zwykle wykorzystujemy do składania ofiar na rzecz parafii. Ale można tego dokonać na wiele innych sposobów. Wielu duszpasterzy zwraca uwagę, że wierni w pandemii poczuwają się do odpowiedzialności za Kościół i na różne sposoby wspierają swoje parafialne wspólnoty.

Trudno dawać konkretne wskazówki, istotne jest poczucie odpowiedzialności za parafię także w wymiarze materialnym. Jeśli takie poczucie istnieje, wówczas każdy, kto tylko będzie chciał, znajdzie odpowiedni sposób.

Zdecydował już Ksiądz Arcybiskup, jaka będzie formuła tegorocznej kolędy w archidiecezji warmińskiej?

Zwracam się z prośbą do duszpasterzy, żeby obok mojego krótkiego przesłania do diecezjan proboszczowie dołączyli swoje przesłanie do parafian. Może to być rodzaj zaprezentowania życia parafii z własnym słowem do parafian i życzeniami świątecznymi. Do tego dołączony ma być tekst błogosławieństwa oraz opis przebiegu spotkania w domu z modlitwą błogosławieństwa. Zostawiam kapłanom i wiernym swobodę wyboru co do formuły. Zachęcam, żeby zaprosić parafian grupami do kościoła na Mszę św. w intencji konkretnej wspólnoty i przekazać informacje oraz „pakiet” dla każdej rodziny, który będzie im pomocny w błogosławieniu swoich domów.

Trzeba corocznie błogosławić dom? Nie wystarczy, że zrobi się to raz?

Błogosławieństwa mają tę cechę, że je ponawiamy. Tak samo jak za każdym razem, kiedy kończy się Msza św. jesteśmy pobłogosławieni.

Czytaj także: W najnowszym numerze "Idziemy" (na 13 grudnia)