28 marca
czwartek
Anieli, Sykstusa, Jana
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Katolicyzm w Rosji

Ocena: 0
11303
W 1936 roku wszystkie mniejszości narodowe oskarżono o kultywowanie „nacjonalizmu burżuazyjnego”. Sytuacja mniejszości polskiej, nieposiadającej własnej republiki, stała się tragiczna. Od jej członków znajdujących się na szczytach władzy wymagano „dialektycznego odcięcia się”. Polakami zaś byli wówczas dwaj główni oprawcy bolszewiccy: szef GUŁ-agu Henryk Jagoda, aptekarz z Łodzi, i prokurator generalny ZSRR – Andrzej Wyszyński. Podległe im organa zaraz po oficjalnym ogłoszeniu tezy o „burżuazyjnym nacjonalizmie” wykryły gigantyczny spisek wśród radzieckich Polaków. Według „oskarżenia” mniejszość polska znajdowała się w rękach Polskiej Organizacji Wojskowej.

Tak więc polska grupa etniczna – jako pierwsza mniejszość narodowa w ZSRR – została całkowicie rozgromiona. Razem z gehenną Polaków nastąpił pogrom Kościoła katolickiego.

O rozmiarach prześladowań katolików przez władze sowieckie mogą świadczyć różne dane, ale ograniczmy się tylko do jednego wskaźnika: otóż na ogromnym obszarze Europejskiej Części Rosji (w istocie była to połowa naszego kontynentu) czynne były tylko dwie świątynie katolickie – w Moskwie i Leningradzie. Oba te kościoły były w XIX w. wybudowane przez Francuzów i, stanowiąc część ambasady Francji, nie podlegały jurysdykcji arcybiskupów mohylewskich. Nie zamknął ich nawet Chruszczow. Względy propagandowe, wzmocnione jeszcze akcją kokietowania gen. de Gaulle`a, przeważyły nad fobiami antykatolickimi kolejnych ekip przywódców ZSRR.

Od końca lat pięćdziesiątych następowało pewne odrodzenie życia religijnego osób mających polskie pochodzenie, także w szerokich warstwach ludowych. Ks. Władysław Bukowiński, ks. Antoni Hej i wielu innych przez całe swe życie dawało świadectwo wartości tych środowisk katolickich w Rosji. Tak więc w wielu ośrodkach miejskich tego ogromnego kraju powstały półkonspiracyjne wspólnoty katolickie.


POMOC POLSKICH KATOLIKÓW


Wielu duchownym udawało się wyjeżdżać na Wschód i prowadzić tam swoją posługę. Warto przypomnieć w tym kontekście dwa nazwiska: Aleksandra Hauke-Ligowskiego i Tadeusza Pikusa. Pierwszy z nich – dominikanin – wielokrotnie przemierzał cały ZSRR od połowy lat siedemdziesiątych. Drugi kapłan – obecny biskup pomocniczy archidiecezji warszawskiej – na przełomie lat siedemdziesiątych i osiemdziesiątych regularnie udawał się za wschodnią granicę formalnie do posługi wśród pracujących tam robotników polskich. Ale w rzeczywistości zakres jego działań wykraczał poza te obowiązki i obejmował także kontakty z miejscowymi katolikami, pozbawionymi na co dzień posługi duszpasterskiej.

Równocześnie od połowy lat 70. ubiegłego wieku, także w sposób nieoficjalny, zawiązywane były kontakty pomiędzy kręgami inteligencji katolickiej w Polsce a moskiewskimi środowiskami inteligencji prawosławnej. Chodzi tu przede wszystkim o krąg intelektualistów skupiony wokół kapłana prawosławnego o. Aleksandra Mienia. Duchowny ten słynął ze swego nieformalnego duszpasterstwa kręgów moskiewskiej i leningradzkiej inteligencji, do której zaliczali się intelektualiści czy artyści najwyższej klasy. Setki z nich przeżyło autentyczne nawrócenie pod wpływem charyzmatu tego kapłana.

Dzięki pomocy o. Mienia na ziemi rosyjskiej zaczęły działać dwa ruchy apostolskie o korzeniach katolickich. Pierwszym były „Szkoły Kontemplacji Jeunesse-Lumiere” założone przez o. Daniela Ange`a, a drugim wspólnoty z niepełnosprawnymi „Wiara i Światło”, założone przez Jeana Vaniera. Organizatorem pierwszych rekolekcji Vaniera w Moskwie dla prawosławnych w kwietniu 1989 roku był Marcin Przeciszewski z Warszawy.

Niestety działalność samego o. Mienia została brutalnie przerwana wskutek zamordowania go przez „nieznanych sprawców” we wrześniu 1990 roku, kiedy udawał się, by odprawić liturgię w Nowej Dierewni pod Moskwą, gdzie pełnił posługę duszpasterską.


RELIGIA W CZASACH „PIERIESTROJKI”


Gdy pod koniec lat osiemdziesiątych ubiegłego stulecia w warunkach ogłoszonej przez ówczesnego sekretarza generalnego KC KPZR Michaiła Gorbaczowa tzw. „pieriestrojki” rozpoczęła się powolna demokratyzacja życia publicznego i zaczęła wracać wolność religijna, również przed Kościołem katolickim pojawiły się możliwości odrodzenia i wznowienia normalnej działalności duszpasterskiej. Na odtworzenie oficjalnych struktur Kościoła trzeba jednak było jeszcze poczekać do uchwalenia w październiku 1990 roku nowych przepisów zwanych „ustawą o wolności sumienia”.

Zgoda na unormowanie sytuacji Kościoła katolickiego na Litwie, odbudowanie hierarchii na Białorusi i Ukrainie umożliwiły przyjęcie Michaiła Gorbaczowa przez Jana Pawła II. Gdy w niecały rok po niej uchwalono ustawę wprowadzającą praktyczną wolność religijną w ZSRR, nic nie stało już na drodze oficjalnego powrotu struktur Kościoła katolickiego do Rosji. Wiosną 1991 roku erygowano w Moskwie Administraturę Apostolską dla katolików obrządku łacińskiego w Europejskiej Części Rosji. Na jej czele stanął abp Tadeusz Kondrusiewicz. Analogiczne administratury powstały na Syberii.


PODRÓŻE PRYMASA POLSKI


Na fali „pieriestrojki” bodaj jako pierwszy z naszych hierarchów wschodnią granicę zaczął przekraczać, i to kilkakrotnie, nieżyjący już biskup pomocniczy diecezji włocławskiej Roman Andrzejewski (1935-2003). W latach 1987–89 odbył on, jak sam później wyznał, sześć podróży do ówczesnego Kraju Rad.

W tym samym czasie doszło do pierwszego oficjalnego wyjazdu polskiego hierarchy do ZSRR: kard. Józefa Glempa, ówczesnego prymasa Polski. Jako członek delegacji Stolicy Apostolskiej wziął on wówczas udział w obchodach tysiąclecia chrztu Rusi Kijowskiej w dniach 7-15 czerwca 1988 roku w Moskwie, Zagorsku i Kijowie. Uczestników uroczystości przyjął na Kremlu Gorbaczow.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:
- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 28 marca

Wielki Czwartek
Daję wam przykazanie nowe,
abyście się wzajemnie miłowali,
tak jak Ja was umiłowałem.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 13, 1-15
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter