Tradycyjnie 7 maja w jerozolimskiej bazylice Zmartwychwstania Pańskiego obchodzi się uroczystość znalezienia relikwii Krzyża św. Przypomina ona o działalności św. Heleny, matki cesarza Konstantyna. Dzięki jej staraniom odnaleziono bowiem relikwie Krzyża św. i rozpoczęto budowę pierwszej bazyliki Zmartwychwstania.
Jerozolimski kalendarz liturgiczny przewiduje oprócz wrześniowego święta podwyższenia Krzyża także celebrację znalezienia relikwii Krzyża Chrystusowego. Uroczystości rozpoczęły się w niedzielę 6 maja godziną czytań celebrowaną w grocie św. Heleny, w miejscu odnalezienia relikwii Krzyża Chrystusa. Eucharystii z udziałem licznych wiernych przewodniczył kustosz Ziemi Świętej o. Francesco Patton OFM. Uroczystości zakończyły się procesją wokół Bożego Grobu i Kalwarii, błogosławieństwem i uczczeniem relikwii Krzyża.
W homilii ojciec kustosz przypomniał historyczne korzenie uroczystości, czyli wydanie edyktu tolerancyjnego Konstantyna Wielkiego, którego konsekwencją było odnalezienie relikwii przez św. Helenę oraz wybudowanie pierwszej bazyliki Zmartwychwstania. Choć na przestrzeni wieków bazylika Zmartwychwstania Pańskiego strzegąca Bożego Grobu i Kalwarii uległa wielu zniszczeniom i przebudowie pozostaje do dziś miejscem ważnym dla wszystkich chrześcijan na całym świecie. Kustosz wezwał wiernych do żarliwej modlitwy za braci chrześcijan, którzy nie mogą cieszyć się pełną swobodą religijną i cierpią prześladowanie z powodu krzyża. W Krzyżu Chrystusa jest zbawienie i moc do autentycznego wyznawania wiary we wszelkich przeciwnościach.
Wydanie edyktu poprzedziła wizja jaką Konstantyn miał przed decydującą bitwą z Maksencjuszem jaka odbyła się w październiku 312 roku przy moście Mulwińskim. Według przekazu Euzebiusza z Cezarei, w przeddzień bitwy cesarz Konstantyn ujrzał na niebie słup świetlisty w formie krzyża oraz słowa „in hoc signo vinces” – w tym znaku zwyciężysz.
Po zdobyciu władzy (6 lutego 313 r.) Konstantyn wydał edykt tolerancyjny, zwany mediolańskim, który stanowił punkt zwrotny w historii chrześcijaństwa. Edykt ten zakończył prześladowania chrześcijan i ogłaszał wolność religijną w wyznawaniu chrześcijaństwa. Heroiczna postawa wyznawców Chrystusa w pierwszych trzech wiekach krwawych prześladowań została nagrodzona pełną wolnością i cesarskimi przywilejami.
Co? Gdzie? Kiedy?
