29 marca
piątek
Wiktoryna, Helmuta, Eustachego
Dziś Jutro Pojutrze
     
°/° °/° °/°

Jeremiasz - kryzys instytucji religijnych

Ocena: 4.95714
2987

 


MORALNOŚĆ I KULT

Wbrew narastającemu zagrożeniu ze strony Babilończyków wielu fałszywych proroków zwodziło lud obietnicą bezwarunkowej pomocy Bożej. Obecność świątyni w Jerozolimie była traktowana jako niezawodna rękojmia ocalenia w każdych okolicznościach i ze wszystkich zagrożeń. Bóg, w ich mniemaniu, był zobowiązany do nieograniczonej żadnymi warunkami troski o swój lud. Wobec mnożenia się tego rodzaju zapewnień zabiera głos prorok Jeremiasz i przekazuje polecenie, które otrzymał od Boga: „Stań w bramie świątyni i głoś następujące słowa: Słuchajcie słowa Pańskiego, wszyscy z Judy, którzy wchodzicie tymi bramami, aby oddać pokłon Panu. To mówi Pan Zastępów, Bóg Izraela: «Poprawcie postępowanie i wasze uczynki, a pozwolę wam mieszkać na tym miejscu. Nie ufajcie słowom kłamliwym, głoszącym: Świątynia Pańska, świątynia Pańska, świątynia Pańska!»” (Jr 7, 1-4). W jego słowach mamy wierne odbicie stanu duchowego Judejczyków. Przybywając do świątyni, żywili bezwarunkową pewność swojego bezpieczeństwa i twierdzili, że każdemu, kto przebywa w domu Pańskim, nic złego nie grozi.

Jeremiasz, piętnując tę postawę, nawiązuje do rytmicznego skandowania lewitów postawionych na schodach wiodących do świątyni. Wołanie „świątynia Pańska!” było przez nich powtarzane przy akompaniamencie instrumentów muzycznych, co wywierało ogromne wrażenie na przybywających zewsząd pielgrzymach. Słysząc je, mocno odczuwali niezwykłą atmosferę tego miejsca i łatwiej ulegali zapewnieniom fałszywych proroków, że tutaj są absolutnie bezpieczni.

Jeremiasz kontynuuje: „Albowiem jeżeli naprawdę poprawicie wasze postępowanie i jeżeli będziecie się kierować wyłącznie sprawiedliwością jeden wobec drugiego, jeśli nie będziecie uciskać cudzoziemca, sieroty i wdowy i jeśli krwi niewinnej nie będziecie rozlewać na tym miejscu i jeżeli nie pójdziecie za obcymi bogami na waszą zgubę, to pozwolę wam mieszkać na tym miejscu, na ziemi, którą dałem przodkom waszym od wieków po wieki” (Jr 7, 5-7). Sama obecność w świątyni nie daje żadnych gwarancji ocalenia. Niezbędnym warunkiem opieki i skutecznej pomocy ze strony Boga jest prawdziwe nawrócenie Jego wyznawców. Rzeczywiste bezpieczeństwo stanie się udziałem tych, którzy przestrzegają fundamentalnego prawa Bożego. Nie ma innej drogi do Boga jak szacunek i miłość wobec drugiego człowieka. Prawdziwa wiara znajduje więc wyraz w wierności Bogu i budowaniu ludzkiej solidarności. Występki przeciw miłości bliźniego godzą w pobożność oraz wynaturzają istotę religii i instytucji religijnych.

 


ZWODNICZE ZAPEWNIENIA

Słuchacze, poprzestając na zapewnieniach dawanych przez fałszywych proroków i chciwych kapłanów, byli gotowi polemizować z Jeremiaszem i odrzucić ostrzeżenia, które dawał. Prorok znał te głosy i wiedział, że nie wolno ich lekceważyć: „Oto wy na próżno pokładacie ufność w zwodniczych słowach. Nieprawda? Kraść, zabijać, cudzołożyć, przysięgać fałszywie, palić kadzidło Baalowi, chodzić za obcymi bogami, których nie znacie… A potem przychodzicie i stajecie przede Mną w tym domu, nad którym wzywano Mojego imienia, i mówicie: «Oto jesteśmy bezpieczni», by móc nadal popełniać te wszystkie występki” (Jr 7, 8-10). Słowa Jeremiasza przejrzyście ukazują rozdźwięk między codziennym życiem wyznawców Boga, dalekim od posłuszeństwa Jego woli, a ułudą bezpieczeństwa, której hołdują, udając się do świątyni. Żyjąc zadufani w sobie, a pozbawieni ufności w Bogu i zdrowej wrażliwości moralnej, ustawicznie gwałcą i lekceważą przykazania. Postępując w ten sposób, posuwają się do perwersji wtedy, gdy w świątyni szukają schronienia, a nawet wytchnienia, po którym wracają do starego stylu życia.

Osąd takiej postawy jest jednoznaczny: „Może jaskinią zbójców stał się w waszych oczach ten dom, nad którym wzywano Mojego imienia? Ja to dobrze widzę! – wyrocznia Pana” (Jr 7, 11). Jeremiasz dogłębnie obnaża zakłamanie Judejczyków. Powszechne łamanie zasad sprawiedliwości społecznej i brak szacunku wobec Boga, a z drugiej strony gromadzenie się w świątyni w przeświadczeniu, że w niej nikomu nic złego nie grozi, sprawiają, że świątynia stała się opacznie pojmowanym azylem albo kryjówką, wręcz „jaskinią zbójców”.

Znamienne, że prorok wyraził swoją myśl nie wprost, lecz w formie pytania, bo nie chciał odnieść do świątyni jerozolimskiej tak urągającego epitetu. Z bólem zapytuje, czy słuchacze nie są w stanie uszanować świętości sanktuarium, a więc czy można dalej żyć tak, że urąga to Bogu i perwersyjnie zmienia właściwe przeznaczenie domu Bożego. Adresatami tych słów byli w pierwszym rzędzie przywódcy religijni – kapłani i prorocy. Ponieważ byli gotowi twierdzić, że zarzuty proroka są bezpodstawne, dlatego wypowiadany przez niego głos Boży nie zostawia żadnych wątpliwości ani nie znosi sprzeciwu: „Ja to dobrze widzę!”.

Stawiając pytanie o status świątyni jako miejsca Bożej obecności i opieki, Jeremiasz w gruncie rzeczy wypowiada się na temat stanu moralnego wiernych, którzy przybywają, żeby się w niej modlić. Status świątyni i jej potrzeba są pochodną stanu sumienia ludzi. Zachowując się poza nią jak zbójcy, nie mogą upatrywać w niej miejsca zapewniającego przetrwanie różnych zagrożeń i uniknięcie sprawiedliwej kary za złe postępowanie.

Wystąpienie Jeremiasza jest wezwaniem do głębokiego nawrócenia się, gdyż samo istnienie domu Bożego i personelu kultowego nie wystarcza do poprawnego oddawania czci Bogu i wierności Jego woli. Zadaniem przywódców religijnych jest stała troska o właściwe sprawowanie kultu, które powinno iść w parze z naprawą i przywracaniem zachwianej sprawiedliwości. Kiedy tak jest, religia staje się zaczynem budowania dwóch solidarności – z Bogiem i pomiędzy ludźmi.

PODZIEL SIĘ:
OCEŃ:

Profesor zwyczajny, laureat Nagrody Ratzingera, wykładowca Pisma Świętego na Uniwersytecie Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie

- Reklama -

DUCHOWY NIEZBĘDNIK - 29 marca

Wielki Piątek
Dla nas Chrystus stał się posłusznym aż do śmierci, i to śmierci krzyżowej.
Dlatego Bóg wywyższył Go nad wszystko i darował Mu imię ponad wszelkie imię.

+ Czytania liturgiczne (rok B, II): J 18, 1 – 19, 42
+ Komentarz do czytań (Bractwo Słowa Bożego)

ZAPOWIADAMY, ZAPRASZAMY

Co? Gdzie? Kiedy?
chcesz dodać swoje wydarzenie - napisz
Blisko nas
chcesz dodać swoją informację - napisz



Najczęściej czytane artykuły



Najwyżej oceniane artykuły

Blog - Ksiądz z Warszawskiego Blokowiska

Reklama

Miejsce na Twoją reklamę
W tym miejscu może wyświetlać się reklama Twoich usług i produktów. Zapraszamy do kontaktu.



Newsletter