Dziś obchodzimy XXII Dzień Życia Konsekrowanego

Ewangelizacja w Polsce, w Europie, na misjach

Opisując wieloraką posługę zakonów i zgromadzeń w Kościele w Polsce najłatwiej przytoczyć statystyki i konkretne dzieła. Zakonnicy prowadzą ponad 700 parafii i blisko 120 rektoratów i samodzielnych wikariatów (to blisko 10 proc. ogółu parafii w kraju), współpracując z biskupami diecezjalnymi w dziele ewangelizacji. Są kustoszami prawie 180 sanktuariów, począwszy od najsłynniejszego, na Jasnej Górze, gdzie od ponad sześciuset lat posługują ojcowie paulini, poprzez sanktuarium Matki Bożej w Licheniu, gdzie pracują księża marianie, w Kalwarii Zebrzydowskiej, będącej pod pieczą franciszkanów, czyli w miejscach, do których corocznie przybywa miliony pielgrzymów. Ale posługują też w sanktuariach lokalnych, gdzie odprawiają Eucharystię, spowiadają, prowadzą rekolekcje.

W dzieło ewangelizacji włącza się, prowadząc szkolną katechezę ponad 1100 ojców, braci i kleryków zakonnych, prowadzą 38 Szkół Nowej Ewangelizacji.

W rozmowie z KAI o. Kazimierz Malinowski OFMConv, sekretarz generalny Konferencji Wyższych Przełożonych Zakonów Męskich, zwraca uwagę, że stan liczebny zakonników jest stabilny i porównywalny z latami 70/80 XX w. Jego zdaniem na uwagę zasługuje fakt, że spośród 12 tys. zakonników, ok. 3,5 tys. pracuje na misjach (a więc ponad 1/4), bardzo wielu polskich zakonników pracuje tam, gdzie nie ma powołań, zwłaszcza w Europie Zachodniej, wspierając w ten sposób Kościoły lokalne.

Dla najmniejszych braci – wychowanie, posługa ubogim

Od wieków zarówno zakony męskie, jak i żeńskie, prowadzą rozległą działalność edukacyjną i dobroczynną, dla części z nich, jak misjonarze, szarytki, bonifratrzy, albertyni i albertynki, działalność ta jest decydującym rysem ich charyzmatów.

Zakonnicy prowadzą m.in. 6 szpitali, 12 hospicjów, 8 aptek i tyle samo przychodni, 24 domów opieki, 13 ośrodków terapii dla uzależnionych.

Na równi z ojcami i braćmi w katechizację angażuje się wiele sióstr – jest ich 2 tysiące. Zgromadzenia żeńskie mają ogromne zasługi w dziedzinie edukacji, poczynając od średniowiecznych szkół przyklasztornych dla dziewcząt po współczesne placówki, słynące z wysokiego poziomu i znakomitych wyników nauczania. Warto przypomnieć, że pierwsze rdzennie polskie Zgromadzenie Sióstr Prezentek, założone w XVII w. przez bł. matkę Dorotę Czeską, poświęciło się edukacji młodzieży żeńskiej. Prowadzenie przedszkoli, szkół podstawowych, średnich i wyższych, burs, internatów i domów dla studentek to specjalność wielu zgromadzeń żeńskich, np. urszulanek, nazaretanek, niepokalanek i in. Obecnie w placówkach edukacyjnych i wychowawczych pracuje 2450 zakonnic, z czego 60 na uczelniach wyższych.

W duszpasterstwo zdrowia zaangażowanych jest ok. 1200 sióstr (w tym 30 lekarek, 223 pielęgniarek w szpitalach, 830 w innych zakładach i ośrodkach, 29 pielęgniarek środowiskowych i 177 opiekunek parafialnych). W 122 domach opiekują się dziećmi i innymi osobami wymagającymi specjalnej troski.

Zakonnice pomagają rodzinom ubogim i wielodzietnym, prowadzą domy dla samotnych matek, ułatwiają kobietom wyjście z bezdomności, bezrobocia, pomagają w podnoszeniu kwalifikacji zawodowych. Prowadzą 3 ośrodki interwencji kryzysowej, punkty konsultacyjne, pomagają ofiarom przemocy, przeciwdziałają zniewoleniu, prostytucji, handlowi ludźmi. Współpracują z międzynarodową siecią przeciwdziałania handlowi ludźmi i prostytucji przy Konferencji Wyższych Przełożonych Żeńskich Zgromadzeń Zakonnych sekcja Bakhita, w której zaangażowanych jest kilkanaście zgromadzeń.

Zakonnice prowadzą też 29 okien życia, ok. 210 domów opieki dla dzieci i dorosłych, ponad 100 dzieł zorganizowanych dla osób ubogich i bezdomnych. Są to również stołówki, noclegownie, domy wychodzenia z bezdomności, centrum zapobiegania wykluczeniu społecznemu i inne. Około 100 sióstr jest zaangażowanych w duszpasterstwo więźniów. Siostry pracują też w placówkach Caritasu, instytucjach diecezjalnych, w parafiach, i urzędach.

Tak jak zakonnicy, także siostry wspomagają wspólnoty innych Kościołów lokalnych – ponad 2038 sióstr pracuje poza granicami Polski: 362 sióstr w krajach na Wschodzie, 546 w krajach misyjnych i 1157 – w innych.

„Dzięki osobom konsekrowanym Miłość Boża staje się obecna pośród nas w całym swym bogactwie. Jest to miłość zatroskana, miłość cierpliwie czekająca, miłość poszukująca i miłość odnajdująca człowieka” – pisze przewodniczący Komisji ds. Instytutów Życia Konsekrowanego i Stowarzyszeń Życia Apostolskiego bp Jacek Kiciński w tegorocznym liście na Dzień Życia Konsekrowanego, trafnie podsumowując aktywność ojców i sióstr.

Promieniowanie duchowe

– Ludzi pociągają do Boga nie tyle dzieła, prowadzone przez zakony, ile duchowość, gdyż dzieła potrafią realizować także świeccy i robią to przeważnie lepiej od nas – mówi w rozmowie z KAI apostolinka, czyli zakonnica z Instytutu Królowej Apostołów dla Powołań, s. Anna Maria Pudełko.

Statystyki ukazują także wielką liczbę dzieł z dziedziny kultury i duchowości, realizowanych przez wspólnoty osób konsekrowanych, ale ta aktywność jest słabiej dostrzegana, choć jest ona niezwykle bogata i różnorodna. Tymczasem zakony męskie prowadzą 42 wydawnictwa i są obecne w mediach, gdyż wydają ponad 130 czasopism naukowych i religijnych, dysponują ponad 70 księgarniami, są inicjatorami 3 stacji TV, 7 rozgłośni radiowych (ojcowie redemptoryści od blisko trzech dekad prowadzą ogólnopolskie Radio Maryja i TV Trwam). Są bardzo aktywni w internecie, gdyż szybko docenili go jako narzędzie ewangelizacji, zwłaszcza docierające do ludzi młodych – prowadzą 590 portali internetowych.