Czas świętego Józefa

Ks. prałat dr Andrzej Latoń (1962) – święcenia kapłańskie przyjął w 1987 r., wykładowca filozofii na Wydziale Teologicznym UAM w Poznaniu, od 20 lat Prezes Polskiego Studium Józefologicznego w Kaliszu, od 5 lat proboszcz parafii pw. św. Gotarda w Kaliszu.

Czy ustanowienie Roku św. Józefa przez Ojca Świętego Franciszka ma związek tylko ze 150. rocznicą ogłoszenia św. Józefa patronem Kościoła?

Myślę, że nie tylko. Według mnie głównym powodem jest kontekst obecnej rzeczywistości. Św. Józef jest patronem na dzisiejsze, bolesne – także dla Kościoła – czasy. Przed 150 laty, kiedy Pius IX ogłaszał św. Józefa patronem Kościoła, także czasy były pełne trudnych doświadczeń, poddane działaniu „antychrysta”. Następcy Piusa IX podjęli tę pobożność – wołanie do św. Józefa, o czym świadczy encyklika Leona XIII poświęcona św. Józefowi. W 100-lecie tejże encykliki Jan Paweł II napisał adhortację apostolską o św. Józefie pt. „Redemptoris Custos”. Jak prorok wyraża się w niej o modlitwie Leona XIII, pisząc, że prośba o ratunek u św. Józefa jest aktualna w naszych czasach. „Życzyłbym sobie – pisze Jan Paweł II – aby był to patron III Tysiąclecia Chrześcijaństwa”. Ojciec Święty Franciszek realizuje te zapowiedzi. Św. Józef został dany jako ojciec, opiekun dla Świętej Rodziny, a więc dla Kościoła. Biblijne powiedzenie „Idźcie do Józefa” to ukierunkowanie, by pójść tam, gdzie jest największy skarb, gdzie można znaleźć Jezusa i Maryję.

Na co zwraca nam uwagę Ojciec Święty Franciszek przez osobę św. Józefa?

Ojciec Święty Franciszek, wskazując na wzorzec ojcostwa w osobie św. Józefa, zwraca uwagę na dramat naszego społeczeństwa, jakim jest kryzys ojcostwa. Mamy pokolenie mężczyzn, które pustkę po niewypełnionej swojej roli zapełnia dążeniem do posiadania: pieniędzy, wartości materialnych, władzy nad innymi. Niedojrzałość ojcowska dotyczy roli mężczyzny nie tylko w rodzinie, ale także w posłudze kapłanów, biskupów. „Nikt nie rodzi się ojcem, ale nim się staje” – pisze papież Franciszek. Oznacza to także stawanie się autorytetem – łacińskie „auctoritas” pochodzi od „augere”, to znaczy wzrastać, pozwalać wzrastać – w odniesieniu, by ten drugi mógł stać się sobą, mógł iść samodzielnie swoją drogą. Dzisiaj widać, jak młodzież z powodu braku autorytetów jest zagubiona, nie zna drogi. Każda sekta, każda grupa ideologiczna bardzo łatwo młodzież zagospodarowuje. Społeczeństwo znalazło się w kryzysie. Podobnie jest w Kościele tam, gdzie wierni nie czują ojcowskiej roli duszpasterzy.

Czyli przypomnimy sobie właściwą rolę św. Józefa?

Przede wszystkim powołaniem św. Józefa jest jego rola w centrum historii Zbawienia, do której został wybrany i przygotowany przez Boga Ojca. Pięknie na ten temat mówili święci, mistycy i czciciele św. Józefa. Jean-Jacques Olier określił, że św. Józef został dany na ziemi, aby wyrazić doskonałość Boga Ojca. Papież Franciszek pisze, że św. Józef jest znakiem czułości Boga Ojca dla Maryi i dla Jezusa. On wskazuje na Boga. Natomiast my myślimy głównie o św. Józefie jako o tym, który był głową rodziny i musiał troszczyć się o rzeczy codzienne. To oczywiście jest istotne, ale nie najważniejsze. Św. Józef żyje w cieniu, jest tym, który służy misji Jezusa Chrystusa i Maryi.

Czym jest u św. Józefa bycie cieniem Ojca, na co wskazuje papież Franciszek, powołując się na książkę Jana Dobraczyńskiego?

To główna rola św. Józefa – bycie cieniem Ojca Niebieskiego, tym który osłania, ratuje. Św. Teresa z Avila mówiła, że Józef „jest bramą zamykającą przed złem, przed demonem, ochrania Maryję i Jezusa, ochrania Kościół”. On jest obrazem Boga Ojca. Bóg jest ojcem doskonałym, daje człowiekowi cały świat do dyspozycji, a jednocześnie nie narzuca siebie. Zostawia nam wolną wolę, aż po ryzyko, że człowiek Go odrzuci.