20. rocznica Karty Ekumenicznej

„Chwała niech będzie Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu”

Jako Konferencja Kościołów Europejskich oraz Rada Konferencji Episkopatów Europy, w duchu przesłania obu Europejskich Zgromadzeń Ekumenicznych w Bazylei (1989) i Grazu (1997), zdecydowanie postanawiamy, by strzec i rozwijać wspólnotę, która się wytworzyła między nami. Dziękujemy naszemu Bogu w Trójcy Jedynemu, że przez swego Ducha Świętego kieruje nasze kroki ku coraz głębszej wspólnocie.

Sprawdziły się już różnorodne formy współpracy ekumenicznej. Wierni modlitwie Chrystusa: Aby wszyscy byli jedno, jak Ty, Ojcze, we Mnie, a Ja w Tobie, żeby i oni byli w nas, aby świat uwierzył, że Ty mnie posłałeś (J 17,21), nie możemy poprzestać na obecnym stanie rzeczy. Świadomi naszej winy i gotowi do nawrócenia, musimy starać się przezwyciężać istniejące jeszcze wśród nas podziały, abyśmy mogli wspólnie i wiarygodnie głosić narodom orędzie Ewangelii.

Wspólnie słuchając Słowa Bożego zawartego w Piśmie Świętym – wezwani do wyznania naszej wspólnej wiary, jak i wspólnego działania zgodnie z poznaną prawdą – chcemy dać świadectwo o miłości i nadziei dla wszystkich ludzi.

Na naszym europejskim kontynencie – od Atlantyku po Ural, od Przylądka Północnego po Morze Śródziemne – który bardziej niż kiedykolwiek przedtem cechuje się dziś pluralistyczną kulturą, chcemy z pomocą Ewangelii zaangażować się na rzecz godności osoby ludzkiej stworzonej na obraz i podobieństwo Boga, i jako Kościoły przyczyniać się wspólnie do pojednania narodów i kultur.

W tym duchu przyjmujemy tę Kartę jako wspólne zobowiązanie do dialogu i współpracy. Opisuje ona podstawowe zadania ekumeniczne, wyprowadzając z nich szereg wytycznych i zobowiązań. Na wszystkich płaszczyznach życia kościelnego ma ona wspierać ekumeniczną kulturę dialogu i współpracy oraz dostarczać w tym celu zobowiązującej normy. Nie ma ona jednak charakteru nauczająco-dogmatycznego lub wiążącego pod względem kościelno-prawnym. Jej normatywność polega raczej na dobrowolnym zobowiązaniu, jakie wzięły na siebie europejskie Kościoły i ekumeniczne organizacje. W oparciu o ten tekst podstawowy mogą one dla własnego użytku sformułować własne uzupełnienia i wspólne perspektywy, zajmujące się konkretnie specyficznymi wyzwaniami oraz wynikającymi z nich zobowiązaniami.

I. WIERZYMY W „JEDEN, ŚWIĘTY, KATOLICKI I APOSTOLSKI KOŚCIÓŁ”

Starając się zachować jedność Ducha we wzajemnej więzi, jaką daje pokój. Jedno jest Ciało i jeden Duch, jak też jedna jest nadzieja, do której zostaliście powołani. Jeden jest Pan, jedna wiara, jeden chrzest. Jeden jest Bóg i Ojciec wszystkich, który jest ponad wszystkimi, działa przez wszystkich i we wszystkich (Ef 4,3-6)

1. Wspólnie powołani do jedności w wierze

Zgodnie z Ewangelią Jezusa Chrystusa, poświadczoną w Piśmie Świętym i wyrażoną w Ekumenicznym Nicejsko-Konstantynopolitańskim Wyznaniu Wiary (381 r.), wierzymy w Trójjedynego Boga: Ojca, Syna i Ducha Świętego. Ponieważ w tym Credo wyznajemy wiarę „w jeden, święty, katolicki i apostolski Kościół”, przeto nasze podstawowe ekumeniczne zadanie polega na tym, aby tej jedności, która jest zawsze darem Bożym, nadać wyraz widzialny.

Zamanifestowaniu widzialnej jedności stoją jeszcze na przeszkodzie istotne różnice w sprawach wiary. Różne poglądy istnieją zwłaszcza w takich kwestiach, jak rozumienie Kościoła i jego jedności, sakramentów i posług kościelnych. Nie możemy się z tym pogodzić. Jezus Chrystus objawił nam na krzyżu swoją miłość i tajemnicę pojednania; jako Jego naśladowcy chcemy uczynić wszystko co możliwe, aby przezwyciężyć istniejące jeszcze problemy i przeszkody, które nadal dzielą Kościoły.

Zobowiązujemy się:

• podążać za głosem apostolskiego napomnienia Listu do Efezjan i dążyć wytrwale do osiągnięcia wspólnego rozumienia zbawczego orędzia Chrystusa w Ewangelii;
• działać w mocy Ducha Świętego na rzecz widzialnej jedności Kościoła Jezusa Chrystusa w jednej wierze, która znajduje swój wyraz we wzajemnie uznanym chrzcie i wspólnocie eucharystycznej, jak również we wspólnym świadectwie i służbie.

II. NA DRODZE KU WIDZIALNEJ WSPÓLNOCIE KOŚCIOŁÓW W EUROPIE

Po tym wszyscy poznają, że jesteście Moimi uczniami, jeśli będziecie się wzajemnie miłowali (J 13, 35).

2. Wspólnie głosić Ewangelię

Najważniejszym zadaniem Kościołów w Europie jest wspólne głoszenie Ewangelii – słowem i czynem – dla zbawienia wszystkich ludzi. Wobec szeroko rozpowszechnionej utraty orientacji, wyobcowania ze świata wartości chrześcijańskich, ale również wobec różnorodnych poszukiwań sensu życia, chrześcijanki i chrześcijanie stoją przed szczególnym wyzwaniem do dawania świadectwa swojej wierze. Wymaga to zwiększonego zaangażowania i wymiany doświadczeń w zakresie katechezy i duszpasterstwa we wspólnotach lokalnych [parafiach]. Równie ważne jest, aby cały lud Boży wspólnie wprowadzał Ewangelię w życie społeczne, jak również ukazywał jej znaczenie przez zaangażowanie socjalne i podejmowanie odpowiedzialności politycznej.

Zobowiązujemy się:

• rozmawiać z innymi Kościołami o naszych inicjatywach dotyczących ewangelizacji, porozumiewać się, aby przez to uniknąć szkodliwej konkurencji, jak również niebezpieczeństwa nowych podziałów;
• uznać, że każdy człowiek – na mocy wolnej decyzji sumienia – ma prawo wyboru swojej przynależności religijnej i kościelnej. Nikogo nie można nakłaniać do konwersji za pomocą presji moralnej lub bodźców materialnych; tak samo nikomu nie wolno utrudniać konwersji, gdy jest ona wynikiem wolnego wyboru.

3. Wychodzić naprzeciwko siebie

W duchu Ewangelii musimy wspólnie opracować historię Kościołów chrześcijańskich, znaczoną wieloma dobrymi doświadczeniami, ale także podziałami, waśniami, a nawet konfliktami zbrojnymi. Ludzka wina, niedostatek miłości oraz częste nadużywanie wiary i Kościołów dla interesów politycznych poważnie zaszkodziły wiarygodności chrześcijańskiego świadectwa.

Dla chrześcijanek i chrześcijan ekumenia rozpoczyna się dlatego od odnowy serc oraz gotowości do pokuty i nawrócenia. Ruch ekumeniczny przyczynił się już do wzrostu pojednania.

Ważne jest: poznawać duchowe bogactwo różnych tradycji chrześcijańskich, wzajemnie uczyć się od siebie i pozwalać się obdarowywać. Dla dalszego rozwoju ekumenii sprawą szczególnie ważną jest branie pod uwagę doświadczeń i oczekiwań młodzieży oraz – w miarę możliwości – pobudzanie jej do współpracy.

Zobowiązujemy się:

• przezwyciężać poczucie samowystarczalności i usuwać uprzedzenia, szukać wzajemnych spotkań i przychodzić sobie z pomocą;
• wspierać postawę ekumenicznej otwartości i współpracy w dziedzinie wychowania chrześcijańskiego, w teologicznym kształceniu oraz badaniach naukowych.

4. Wspólnie działać

Ekumenia realizuje się już w różnych formach wspólnego działania. Wiele chrześcijanek i wielu chrześcijan z różnych Kościołów żyje i działa wspólnie w kręgu przyjaciół i sąsiadów, w miejscu pracy i własnych rodzinach. Szczególnego wsparcia wymagają małżeństwa międzywyznaniowe w ich dążeniu do praktykowania ekumenii w życiu codziennym.

Zalecamy tworzenie i utrzymywanie dwu- i wielostronnych gremiów ekumenicznych, mających na celu współpracę na płaszczyźnie lokalnej, regionalnej, krajowej i międzynarodowej. Na płaszczyźnie europejskiej wzmacniać należy współpracę między Konferencją Kościołów Europejskich a Radą Konferencji Episkopatów Europy oraz odbywać dalsze Europejskie Zgromadzenia Ekumeniczne.

W przypadku konfliktów między Kościołami należy inicjować lub wspierać starania na rzecz mediacji i pokoju.

Zobowiązujemy się:

• działać wspólnie na wszystkich płaszczyznach życia kościelnego – wszędzie tam, gdzie pozwalają na to istniejące warunki i gdzie na przeszkodzie nie stoją racje wiary lub inne nadrzędne cele;
• bronić praw mniejszości i pomagać w usuwaniu nieporozumień oraz uprzedzeń między Kościołami większościowymi i mniejszościowymi w naszych krajach.

5. Wspólnie się modlić

Ekumenia żyje dzięki temu, że wspólnie słuchamy Słowa Bożego oraz pozwalamy, aby Duch Święty działał w nas i przez nas. Mocą otrzymanej w ten sposób łaski istnieją dziś różne inicjatywy, które zmierzają – przez modlitwy i nabożeństwa – do pogłębienia wspólnoty duchowej między Kościołami oraz do widzialnej jedności Kościoła Chrystusowego. Szczególnie bolesnym znakiem rozdarcia istniejącego między wieloma Kościołami chrześcijańskimi jest brak wspólnoty eucharystycznej.

W niektórych Kościołach istnieją zastrzeżenia wobec wspólnych modlitw ekumenicznych. W dalszym ciągu naszą chrześcijańską duchowość kształtują jednak liczne nabożeństwa ekumeniczne, wspólne pieśni i modlitwy, zwłaszcza Modlitwa Pańska.

Zobowiązujemy się:

• modlić się jedni za drugich oraz w intencji jedności chrześcijan;
• uczyć się poznawać i cenić nabożeństwa oraz pozostałe formy życia duchowego innych Kościołów;
• zmierzać do celu, którym jest wspólnota eucharystyczna.

6. Kontynuować dialogi

Nasza wzajemna przynależność ugruntowana w Chrystusie ma fundamentalne znaczenie wobec naszych różnych stanowisk teologicznych i etycznych. Jednak to nie ofiarowana nam wzbogacająca różnorodność, ale rozbieżności w doktrynie, w kwestiach etycznych i stanowiskach prawno-kościelnych, doprowadziły do podziałów pomiędzy Kościołami; często decydującą rolę odgrywały w tym procesie szczególne okoliczności historyczne i odmienne uwarunkowania kulturowe.

W celu pogłębienia wspólnoty ekumenicznej trzeba koniecznie kontynuować starania zmierzające do zgody opartej na wierze. Bez jedności w wierze nie istnieje pełna wspólnota kościelna. Nie ma żadnej alternatywy dla dialogu.

Zobowiązujemy się:

• kontynuować sumiennie i intensywnie dialog na różnych płaszczyznach życia kościelnego oraz sprawdzać, co może i powinno zostać oficjalnie uznane przez Kościoły za obowiązujący wynik dialogu;
• w razie kontrowersji dążyć do dialogu, zwłaszcza gdy grozi rozłam w kwestiach dotyczących spraw wiary i etyki, i rozważać je wspólnie w świetle Ewangelii.

‹‹‹ poprzednia123następna ›››