Wspomnienie św. Katarzyny Aleksandryjskiej

Katarzyna żyła w IV wieku w Egipcie. Pochodziła z uznanej, zamożnej rodziny. Wyróżniała się nieprzeciętną inteligencją, ale i nadmierną dumą. Przypadek zrządził, że na swojej drodze spotkała pustelnika. To spotkanie pozostawiło trwały ślad w jej życiu, bowiem postanowiła zostać chrześcijanką.

O jej życiu wiemy głównie z przekazów i legend. Jedna z nich mówi, że podczas święta ofiarnego dla jednego z rzymskich bóstw swoją elokwencją wprawiła w zakłopotanie cesarza Maksencjusza. Zdenerwowany władca kazał wezwać na dwór 50 filozofów i mistrzów retoryki, aby ci dyskutowali z młodą chrześcijanką na temat religii bóstw rzymskich i chrześcijaństwa. Legenda mówi, że Katarzyna w tak przekonywujący sposób zaprzeczała argumentom mędrców, że w efekcie wszyscy przeszli na chrześcijaństwo. Dowiedziawszy się o tym rozwścieczony cesarz kazał przymocować młodą chrześcijankę do koła, w które powbijano gwoździe.

Męczeństwo Katarzyny miało miejsce prawdopodobnie w 306 roku. Według legendy, ciało męczennicy przenieśli aniołowie z Aleksandrii do kościoła klasztornego na Górze Synaj. W VI wieku zbudowano w tym miejscu klasztor św. Katarzyny, gdzie do dziś przebywają relikwie świętej.

Św. Katarzyna – obok św. Małgorzaty i Barbary – jest jedną z „trzech świętych Dziewic”. Jej kult, znany początkowo w Egipcie, rozpowszechnił się na cały chrześcijański Wschód. W Kościele Zachodnim znany jest od VIII wieku.

Cześć św. Katarzyny w średniowieczu propagowali benedyktyni z opactwa Monte Cassino. Jest ona także patronką franciszkańskiego kościoła w Betlejem. Kościół św. Katarzyny przylega do bazyliki Narodzenia Pańskiego i jest „świętym miejscem”, do którego przybywają pielgrzymi.

Za swoją patronkę obrali ją m.in. nauczyciele, studenci, filozofowie, mówcy, bibliotekarze, księgarze, kolejarze. W Paryżu jest patronką krawcowych i modystek – „Catherinettes”. Powstało też wiele świątyń pod wezwaniem świętej. Za swoją patronkę obrały je liczne miasta, również w Polsce, m.in. Działdowo, Dzierzgoń, czy Nowy Targ.

W parafii św. Katarzyny Aleksandryjskiej i Niepokalanego Poczęcia NMP w Warszawie znajduje się krzyż karawaka (zwany krzyżem morowym), który słynie z cudownego powstrzymywania zarazy i uzdrawiania chorych >> Świątynia na czas zarazy.

Z osobą św. Katarzyny wiązały się przysłowia dotyczące Adwentu oraz obserwacji pogody. Do dziś jeszcze w regionach wiejskich obszaru niemieckiego „taniec Katarzyny” kończy okres zabaw i zaczyna Adwent, gdyż – jak mówi przysłowie – „Katarzyna zamyka skrzypce”. Na wsiach kończy się czas spędzania owiec z pastwisk. W „dzień Katarzyny” dziewczęta pracujące w gospodarstwach mogły zmieniać swoich chlebodawców.

A w Polsce mówi się, że „Katarzyna Adwent zaczyna”, czy „W Katarzyny dzień jaki, cały grudzień taki”.