"Od współzawodnictwa do współpracy". Obchody Dnia Islamu w Kościele katolickim w Białymstoku

Na spotkanie przybyli duchowni i wierni obu religii oraz przedstawiciele korpusu dyplomatycznego krajów muzułmańskich.

Przybyłych na obchody Dnia Islamu powitał bp Henryk Ciereszko, przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi. Wyraził radość ze spotkania w Stolicy Podlasia, na ziemi gdzie od kilku stuleci katolicy budują dobre relacje z wyznawcami islamu – z zamieszkującymi tutaj polskimi Tatarami. – Doświadczenie współpracy obu religii jest nam tu na Podlasiu naturalne i bliskie – stwierdził.

– Cieszę się z dobra, jakie te spotkania przyniosły obu stronom, katolickiej i muzułmańskiej, jak również i inne inicjatywy podejmowane na rzecz zbliżenia i dialogu. Służą one ukazaniu sobie nawzajem treści wiary i nauczania, które stwarzają również możliwość zanoszenia do Boga modlitw za siebie nawzajem – mówił hierarcha.

Nawiązując do tegorocznego hasła Dnia Islamu „Od współzawodnictwa do współpracy”, zaznaczał, że spotkania międzyreligijne pozwalają przezwyciężyć tendencje do współzawodnictwa i rywalizacji. – Ich duch przynosi zgubne następstwa w postaci zazdrości, napiętych stosunków, wzajemnego oskarżania czy wręcz agresywnych konfrontacji, w których religia staje się narzędziem konfrontacji partykularnych politycznych interesów . W celu przezwyciężania tych tendencji trzeba zachowywać wspólne sobie wartości moralne i religijne i szacunek do tego, co w uprawniony sposób nas różni, aby przez to umacniać podstawy dialogu i pokojowych relacji oraz współistnienia obu tradycji religijnych – mówił bp Ciereszko.

Podkreślał również, że krocząc w duchu Soboru Watykańskiego II, Kościół jest otwarty na wszystko to, co jest dobre i pozytywne w innych religiach. – Szukamy tego, co nas łączy, co buduje wspólne dobro. Staramy się poznawać siebie nawzajem, bo to jednocześnie służy pogłębianiu naszej wiary. Staramy się także dostrzegać wyzwania, jakie przed nami stają, a które zauważamy w dzisiejszym świecie – wskazywał. 

Zdaniem przewodniczącego Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi, „muzułmanie i islam są to środowiska dzisiaj bardzo szerokie. Nie ma wśród nich jakiegoś wspólnego autorytetu, który by je wiązał, nie ma jednego punktu odniesienia, a miedzy nimi często również są poważne konflikty”. 

Biskup Ciereszko dodał, że Kościół czyni wobec tych środowisk gesty otwartości i szuka wspólnej płaszczyzny spotkania teologicznego, czego świadectwem są mające odbyć się wkrótce pielgrzymki papieża Franciszka do Zjednoczonych Emiratów Arabskich i Maroka.

Mufti Tomasz Miśkiewicz, przewodniczący Najwyższego Kolegium Muzułmańskiego Związku Religijnego w RP, podziękował przedstawicielom Kościoła katolickiego za dialog i obustronną współpracę między instytucjami kościelno-wyznaniowymi. Zaznaczył także, że duch współzawodnictwa, który wielokrotnie znaczył w historii wzajemne relacje, przynosił zawsze zgubne skutki. – Dzieje się tak, ilekroć religia staje się narzędziem rywalizacji – powiedział. 

Jego zdaniem wspólne spotkania mają wielkie znaczenie, bo są okazją do dzielenia się wspólnymi dla katolików i muzułmanów wartościami religijnymi oraz wyrazem troski o dobro człowieka, „najważniejsze bowiem jest dobro człowieka, a nie dobro danej religii”. – W czasie tych spotkań chcemy ukazywać nie to, co dzieli, ale to co łączy, chcemy wskazywać na przykłady dialogu i pokojowego współistnienia chrześcijan i muzułmanów – stwierdził.

Zaznaczył, że dla polskich muzułmanów, dla polskich Tatarów, Dzień Islamu w Kościele katolickim jest bardzo ważnym dniem. – Ten dzień zbliża do siebie obie religie, koncentruje je wokół wartości, jakie pozostawił nam sam Bóg Stwórca, to dzień otwartości, której celem jest współdziałanie dla celów ważnych dla lokalnej społeczności, dla obywateli naszego kraju i dla ludzkości – mówił.

Zauważył, że bardzo ważną kwestią staje się dziś zwalczanie nienawiści i mowy nienawiści oraz szacunek wobec drugiego człowieka, bez względu na jego pochodzenie czy wyznanie. – To są ważne dla obu religii wartości. Na co dzień żyjemy i pracujemy obok siebie, wymieniamy się swoimi doświadczeniami i sposobem patrzenia na przyszłość, mamy też wspólny cel, jakim jest pokój – dodał.

W dwugłosie chrześcijańsko-muzułmańskim głos zabrał jezuita, o. Zygmunt Kwiatkowski, wieloletni misjonarz na Bliskim Wschodzie. Na podstawie swojego ponad 30-letniego doświadczenia pracy jako misjonarz w Syrii opowiadał o wzajemnej życzliwości i pracy na rzecz ubogich wyznawców obu współistniejących tam religii. 

– W moim odczuciu hasło tegorocznego Dnia Islamu jest pobożnym życzeniem, gdyż nic nie kosztuje mówić, gdy nie bierze się pod uwagę sytuacji. Biorąc zaś pod uwagę sytuację, trudno znaleźć sposób, aby nasz świat doprowadzić do tego, aby nasz świat stał się braterski, przyjazny i pokojowy. Myślę, że wszelkie podejmowane próby przerastają nasze ludzkie siły. To zadanie, które przed nami stoi, a nie tylko wymiana naszych dobrych życzeń – mówił.

Ojciec Kwiatkowski podkreślał, że „światu bardzo powinno na tym zależeć, bo od tego będzie zależeć to, jak będą żyli ludzie w Europie i w innych krajach”. 

– Patrzę na dzisiejszą sytuację z pełnym realizmem. Myślę, że pełna współpraca nie jest realistyczna… Spójrzmy na nasze rodziny – w tak wielu z nich brakuje pełnej współpracy, brakuje jej w społeczeństwie naszego kraju, który posiada jeden język, religię i historię. Na tyle, na ile możemy, starajmy się więc współpracować w naszym najbliższym otoczeniu, okazujmy życzliwość wobec drugiego człowieka, którego spotykamy na co dzień, unikajmy uprzedzenia i wzajemnej niechęci, by nie przemieniło się to we wzajemną wrogość, agresję, niechęć czy odrzucenie – zachęcał.

Następnie Artur Konopacki z Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów i historyk Uniwersytetu w Białymstoku przedstawił doświadczenie polskich Tatarów. W swoim wystąpieniu wskazywał, że na ziemiach polskich nigdy nie było współzawodnictwa: Tatarzy, którzy przybyli przed wiekami na ziemie Rzeczpospolitej, zawsze stanowili odrębną grupę, od czasów Jagiellonów, do XVIII w. Wiek XX przyniósł już konkretną współpracę w duchu soborowym. Przyczynił się do tego zwłaszcza Jan Paweł II i jego zaproszenie społeczności tatarskiej na spotkanie do Drohiczyna, a także powstanie Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów. – To ewidentnie świadczy o współpracy, nie wspominając pomniejszych podejmowanych inicjatyw – zauważył.

W części modlitewnej spotkania odczytane zostały fragmenty Pisma Świętego oraz Koranu. Spotkanie zakończyła muzułmańska modlitwa spontaniczna Du’a oraz katolicka Modlitwa Wiernych zakończona modlitwą „Ojcze nasz”. Po modlitwach wszyscy uczestnicy spotkania przekazali sobie znak pokoju.

Zapewnienie o modlitwie i łączności z uczestnikami spotkania przekazał listownie biskup warszawsko-praski Romuald Kamiński, wieloletni przewodniczący Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi. 

W Dniu Islamu w Białymstoku uczestniczyli przedstawiciele gmin muzułmańskich, ambasador Indonezji, Członkowie Rady Wspólnej Katolików i Muzułmanów: współprzewodniczący Agata Skowron-Nalborczyk i Rafał Berger – przedstawiciel ze strony muzułmańskiej, Grzegorz Olszewski – sekretarz generalny Rady, a także członkowie Komitetu ds. Dialogu z Religiami Niechrześcijańskimi KEP. Licznie zgromadzili się wyznawcy islamu z terenu Podlasia, profesorowie i alumni AWSD w Białymstoku oraz osoby zainteresowane.