Możemy więc mówić o ciekawym połączeniu wątków zaczerpniętych z dorobku harcerstwa, grup rekonstrukcyjnych i skautingu – ciekawym i, co najważniejsze, atrakcyjnym dla młodzieży. Liczba chętnych do udziału w Rajdzie znacznie przekracza liczbę miejsc, a warto zaznaczyć, że takich rajdów, pączkujących z siebie nawzajem, jest z każdym rokiem coraz więcej. Pokolenie wchodzące w dorosłe życie, a przynajmniej jego znacząca część, znów zaczyna lgnąć do polskości. Szerzej: szuka swojej wielkiej idei. Jak opowiadał mi jeden z organizatorów Rajdu śladami Łupaszki, „w cywilu” nauczyciel akademicki, jeszcze kilka, kilkanaście lat temu 90 proc. jego studentów szukało w życiu przede wszystkim spełnienia materialnego. Dziś grubo więcej niż połowa deklaruje, że bardziej zależy jej na uczciwym życiu. To z pewnością źródło optymizmu, zwłaszcza, że znajduje potwierdzenie w wyborczych decyzjach młodzieży (w wyborach do PE ponad połowa głosowała na partie „antysystemowe”, a więc PiS, KNP i Ruch Narodowy).
Wielką nadzieję w młodym pokoleniu pokładała śp. prof. Anna Pawełczyńska, którą pożegnaliśmy dwa tygodnie temu. Ta wybitna socjolog kultury i wielka patriotka podkreślała, że wspólny język, oparty na szukaniu spójnego systemu wartości, odnajdywała z gimnazjalistami i licealistami. Widziała w nich ślady tej jednoznaczności i wierności do końca, która charakteryzowała jej pokolenie. Oczywiście, pytanie, czy te dobre tęsknoty nie rozmyją się w „brudnej” III RP, pozostaje otwarte. Pokolenie międzywojenne bowiem, tłumaczyła prof. Pawełczyńska, swoją siłę i moc budowało na tym, że wszystkie ważne struktury społeczne – rodzina, parafia, szkoła, państwo – żyły i emanowały tym samym przekazem. Dziś cieszymy się, gdy choć jeden element społecznej układanki promuje patriotyzm i chrześcijaństwo. I widzimy też, choćby na podstawie niedawno ujawnionych taśm prawdy, że cynizm i pogarda mają się w naszej Polsce więcej niż dobrze, a sama Polska stanowi dla dużej części establishmentu wyłącznie kolonialny zasób; to „cały ten syf”, jak to opisuje jeden z bohaterów, od którego najlepiej się „odseparować”, zdobywając ważne unijne stanowisko.
Sukces Rajdu Szlakiem Żołnierzy 5. Wileńskiej Brygady AK, podobnie jak inne inicjatywy wokół Żołnierzy Wyklętych, nie wziął się znikąd. W niesprzyjających warunkach, także w czasie rządów postkomunistów, liczne grupki zapaleńców, związane najczęściej z Ligą Republikańską, ale nie tylko, rzetelnie i wytrwale pracowały nad odkłamywaniem historii. Fundacja „Pamiętamy” postawiła dziesiątki pomników, wydano wiele książek, nakręcono sporo filmów, zebrano setki relacji żyjących jeszcze żołnierzy i świadków. To jest podstawa. Ludzie z tych środowisk wiedzą, że nie ma nic za darmo i opowiadają z dumą, jak wiele pomników i kamieni poświęconych „utrwalaczom władzy ludowej” zniknęło i znika z polskiego krajobrazu. Także w wyniku presji mieszkańców, coraz bardziej świadomych, że kłamstwo wykute w kamieniu zatruwa dusze i jest obrazą bohaterów.
Zbyt często zapominamy, że za sukcesami II Rzeczypospolitej stał konkretny, często mało efektowny, wysiłek pokoleń żyjących pod zaborami. Sądzimy, że my możemy mniej się starać, że czasy są inne, i że obędziemy się bez stawiania sobie wysokich wymagań. Jeżeli jednak zapomnimy na chwilę o masce naszych czasów – o Internecie, globalizmie, konsumpcjonizmie – to zobaczymy, że tak wiele się nie zmieniło. Budowanie wspólnoty nigdy nie było łatwe. Generalna zasada nadal obowiązuje: bez woli Polaków, Polska nie przetrwa. Zbyt duże ciśnienie panuje w naszym miejscu na ziemi.
 | Jacek Karnowski |
Co? Gdzie? Kiedy?
