Porwanie Europy

Nie każdy wie, że nazwa naszego kontynentu wzięła się od imienia dziewczyny, której uroda sprowadziła na nią kłopoty. Mityczna Europa spodobała się samemu Zeusowi, który postanowił ją porwać. W tym celu przemienił się w śnieżnobiałego byka o wielkiej łagodności, by wzbudzić ciekawość Europy. Fortel okazał się skuteczny…

Zatem Europa od początku miewała trudne chwile. Przeżywa je też obecnie. W ostatnich latach kontynent dotykają coraz większe kryzysy. Od lutego 2022 r., kiedy Rosja napadła na Ukrainę, stało się to oczywiste. Europa przypomina człowieka w gorączce w początkowej fazie choroby. Temperatura dopiero zaczyna wzrastać i na razie nie widać końca.

Politycy, ekonomiści, kulturoznawcy, ludzie mediów – już nie są tak pewni swoich diagnoz o „końcu historii” ogłaszanym w okolicach 1990 r. Część elit suflowała tezę, że po upadku muru berlińskiego i rozszerzeniu struktur Unii i NATO na większość Europy czeka nas nieustanny i niezagrożony wzrost. Jakże złudne były te nadzieje!

Kto tym razem porwał Europę? Co nas tak uwiodło, że daliśmy się wciągnąć w miraże o nowym wspaniałym świecie, w którym nie będzie już tego, do czego przyzwyczajone były pokolenia naszych przodków? Wojen, ciężkiej pracy, rywalizacji, zmagania się ze sobą, trudu duchowego wzrastania. Przecież tym żyli Europejczycy od czasów, których bieg odsłania nam historia. Od założenia Rzymu i powstania greckich miast-państw, przez kształtowanie się państw wczesnego średniowiecza i chrzest Polski… To wyliczenie można prowadzić aż do naszych czasów. Tylko nam się wydawało, że świat po upadku komunizmu będzie już zgoła inny. Nie będzie.

Dziś Europa potrzebuje spojrzeć w lustro i zobaczyć swoje prawdziwe oblicze. Bez pudrowania. Jesteśmy świadkami, jak kończy się mit o społeczeństwie multi-kulti, w którym mogą współistnieć, niczym bezkształtna masa, ludzie o płynnych tożsamościach, bez jasno określonej wizji świata, bez odniesienia do Boga albo chociaż wyższych i niezmiennych wartości, które można odnaleźć w prawie naturalnym. Na naszych oczach (szczególnie nas, Polaków) upada mit o przyjaźni i partnerstwie państw tworzących wspólnotę UE, gdzie nie ma równych i równiejszych, gdzie istnieją przestrzenie samostanowienia, w których decyduje demos – głos ludu, a nie samowybierająca się kasta urzędników odpowiadająca ewentualnie przed historią, bo przecież nie przed Bogiem, którego gremialnie w tym świecie się odrzuca. Rozpada się także mit o nieprzerwanym wzroście dobrobytu, zapewnionym jakoby przez wolny rynek i nieskrępowany przepływ osób i kapitału, który zagubił swoją narodowość, pojawiając się nie wiadomo skąd i służąc wszystkim.

Europejczycy odczuwają zmęczenie światem, jaki tworzyli sobie przez ostatnie kilkadziesiąt lat. Kolejne upadające mity, czyli kryzysy naszego czasu, są tylko objawami choroby, która trapiła Europę od dłuższego czasu. Odwróci bieg historii ten, kto poda właściwe leki, kto zastosuje skuteczną terapię.

W tym numerze naszego tygodnika pytamy, dokąd współczesna Europa podąża. Niby już staruszka, pochylona, niewiedząca do końca, co się z nią dzieje. Ale ciągle mająca w sobie coś z mitologicznej Europy. Dla nas zawsze będzie to coś z piękna jej minionych wieków. Kiedy patrzymy na katedry rozsiane po całym Starym Kontynencie, kiedy jedziemy drogami wytyczonymi jeszcze przez starożytnych Rzymian gdzieś w Italii czy Chorwacji, gdy słuchamy chorału gregoriańskiego, gdy bierzemy do ręki tomik poezji Horacego czy Mickiewicza, gdy witamy się po polsku, angielsku, niemiecku… Od stuleci nasi przodkowie tworzyli piękno Europy, ona stworzyła piękno nas, dając nam jako dziedzictwo swoją wielką przeszłość. Może warto, żebyśmy wzięli to dziedzictwo na poważnie.