Nic za darmo

Nic za darmo Jak mawiał klasyk ekonomii, nie ma darmowych obiadów. Administracja Donalda Trumpa zawiesiła na 90 dni realizację większości programów pomocy zagranicznej. Marco Rubio, nowy sekretarz stanu, ogłosił: „Każdy dolar, który wydajemy, każdy program, który finansujemy, i każda polityka, którą wdrażamy, musi być uzasadniona trzema prostymi pytaniami: Czy to czyni Amerykę bezpieczniejszą? Czy to czyni Amerykę silniejszą? Czy to sprawi, że Ameryka będzie zamożniejsza?”.

Wsparcie straciła Ukraina – przynajmniej na jakiś czas. Ale również większość liberalno-lewicowych organizacji rozsianych po świecie. U nas także. Mowa m.in. o Tour de Konstytucja, z założenia apolitycznym, ale w praktyce związanym z konkretną grupą walczących o „wolne sądy”. Szoku doznała także pozbawiona darowanych dolarów… redakcja „Krytyki Politycznej”. Cóż, ja też byłem zdziwiony, że wisi na grantach od wuja Sama. Można się śmiać, że Trump chce eksterminować lewicę w Polsce i nawet o tym nie wie. Ale śmieszy także, że dzieło walki z konserwatywnym światem i krwiożerczym kapitalizmem było prowadzone dzięki pieniądzom płynącym z serca tego kapitalizmu. I żeby było jasne, pluralizm w mediach jest bardzo ważny! Ale tak samo ważne i przejrzyste powinny być źródła finansowania mediów. Bo kiedy inni szukają źródełka, i pewnie długo jeszcze go poszukają, „Krytyka Polityczna” otrzymuje wsparcie nie tylko z USA. Ponad 1 mln rocznie otrzymuje też w grantach od władz Warszawy, 1–2 mln od George’a Sorosa, a 2–3 mln z UE. Tak przynajmniej było w 2023 r.

Polityczny establishment i biznes, także z USA, wspierały takie przedsięwzięcia latami. Wiele organizacji dzięki temu rosło w siłę. Do czasu. Teraz przynajmniej Ameryka mówi: „I my te głupoty popieraliśmy?”. W świecie polskich liberalno-lewicowych NGO-sów trwa popłoch, bo zablokowano im łatwe finansowanie, przyznawane „swoim przez swoich z USA”. Z analizy sprawozdań finansowych kilkunastu wybranych organizacji społecznych, jaką przeprowadził Klub Jagielloński, wynika, że amerykańskie dotacje składają się na ok. 30 proc. budżetów rocznych instytucji pozarządowych, wynoszących pomiędzy 2 a 80 mln zł.

Przestrzegam jednak przed myśleniem, że zaczyna oto być rozumiany jakiś błąd. Nie. Biznes czy politycy zawsze ustawią się z wiatrem. Walka trwa tak długo, jak długo trwa świat. Dlatego szeroko pojęta strona konserwatywna powinna znaleźć swój sposób na długofalowe finansowanie własnych organizacji czy mediów. Bo nic nie jest za darmo.