Historia odżyła

Do swego rozwoju gospodarka chińska potrzebuje, z jednej strony, ogromnych ilości surowców, a z drugiej – nowych rynków zbytu dla towarów. Z tego względu w 2014 r. Kraj Smoka powołał do życia Azjatycki Bank Inwestycji Infrastrukturalnych. Pomimo protestów USA do inicjatywy przystąpili najbliżsi amerykańscy sojusznicy z Australią i Wielką Brytanią na czele. Dziś bank ten służy do finansowania chyba najbardziej ambitnego przedsięwzięcia gospodarczego w historii świata, nowego „szlaku jedwabnego”. Ma to być sieć nie tylko dróg kołowych i żelaznych, ale także portów morskich i linii energetycznych oplatająca całą Euroazję i Afrykę. Całkowity koszt tego przedsięwzięcia ma wynieść 2 bln dolarów. I ponownie, pomimo zastrzeżeń Ameryki, akces do tej inicjatywy zgłosili wszyscy, włącznie z najbliższym sojusznikiem USA w Europie, którym jest Wieka Brytania.

Stanom Zjednoczonym trudno wytrzymać konkurencję gospodarczą z Chinami, ponieważ rynek amerykański nie jest w stanie zastąpić popytu ze strony azjatyckiego giganta, który ma ponad czterokrotnie większą liczbę ludności i niesłychanie dynamicznie się rozwija. Na przykład w ciągu ostatniej dekady cały rozwój gospodarczy Australii był oparty na wywozie surowców, głównie rudy żelaza i węgla, do Chin. Z podobnych powodów Chiny są także największym partnerem handlowym Brazylii i Argentyny, krajów, które do niedawna stanowiły niemal wyłączną domenę firm z USA.

Do broni

Swój ogromny sukces gospodarczy Chiny przekuwają w potęgę wojskową. Sztokholmski Międzynarodowy Instytut Badań nad Pokojem (SIPRI) szacuje, że w 2015 r. chińskie wydatki na ten cel wyniosły 214 mld dolarów – co daje im drugie miejsce w świecie, podczas gdy amerykańskie – aż 596 mld dolarów. Niemniej Chiny nie mają żadnych zaangażowań poza dalekowschodnim teatrem wojskowym, stąd niebawem przypuszczalnie osiągną one równowagę z Ameryką na interesującym ich obszarze. Kraj Smoka nie zadowala się (nielegalnym) budowaniem baz wojskowych na sztucznych wysepkach na Morzu Południowochińskim, ale właśnie zwodował pierwszy lotniskowiec zbudowany we własnej stoczni.

Tempo rozwoju chińskiej floty wojennej
nie ma sobie równych w historii

RUSI, czołowy brytyjski instytut studiów strategicznych, donosi o planach rozwoju chińskiej floty wojennej, która ma osiągnąć poziom pięciuset jednostek, włącznie z lotniskowcami, atomowymi łodziami podwodnymi, fregatami i niszczycielami. Nie jest to chyba pobożne życzenie, ponieważ stocznie chińskie od lat wytwarzają około 20 proc. światowego tonażu handlowego, więc mają wielkie moce przerobowe i doświadczenie technologiczne. Dla porównania, amerykański program w tym zakresie zakłada powrót do poziomu 350 jednostek. RUSI podkreśla, że tempo rozwoju chińskiej floty wojennej nie ma sobie równych w historii, co jest zgodne z danymi SIPRI, z których wynika, że w 1989 r. stosunek wydatków wojskowych USA i Chin (w cenach bieżących) wynosił prawie 26,7:1, w roku 1999 – 13,4:1, natomiast w 2015 – już tylko 2,8:1.

Jedyna opinia, jaką można wyrazić na temat przyszłości, to ta, że bieg wydarzeń nabiera niesłychanego przyspieszenia. Chiny rozwijają się w tempie 3-4 razy szybszym niż USA, nie mówiąc o UE i Japonii. Indie, drugi azjatycki kolos, mają PKB (po uwzględnieniu różnic w poziomach cen) w wysokości 7,5 bln dolarów i rozwija się równie szybko jak Chiny. Gospodarczy punkt ciężkości przesuwa się w kierunku Azji. Można przypuszczać, że niebawem podobne procesy wystąpią w sferze wojskowej i politycznej.