"Pamięć i działanie" - zaproszenie do dialogu i (od)budowy wspólnoty

Czasy, w których żyjemy, są szczególne i zmuszają nas do szukania na nowo odpowiedzi na kluczowe pytania o sens, naturę więzi z innymi i nasze miejsce w świecie.

2 kwietnia pamiętamy o naszym patronie, ale tę pamięć budujemy poprzez działania, w których dostrzegamy szansę na rozwój człowieka, odbudowę nadszarpniętych pandemią więzi w naszych rodzinach, miejscach pracy czy wspólnocie mieszkańców Warszawy, którą współtworzymy. Chcemy pomóc ludziom zrozumieć, czym dziś jest solidarność, podpowiedzieć, jak na nowo tworzyć relacje ze światem i samym sobą, chcemy pomóc w odbudowaniu zaufania społecznego, które zatracamy z każdym dniem pandemii – mówi Marcin Nowak z Centrum Myśli Jana Pawła II. Czerpiemy z intelektualnego dorobku Jana Pawła II, który może być inspirujący dla wszystkich: zarówno tych, którzy 16 lat temu byli poruszeni jego odejściem, jak też dla tych, którzy w dzisiejszym świecie poszukują realizacji idei wspólnoty, solidarności oraz głębokiego wymiaru rzeczywistości.

W dyskusji o kształcie naszej przyszłości, zwracamy uwagę na słowa Jana Pawła II, który w orędziu na Światowy Dzień Pokoju („Rozwój i solidarność: dwie drogi wiodące do pokoju”, 1987 r.) pisał: „Inną zasadą rozwoju w odniesieniu do solidarności jest potrzeba krzewienia wartości, które prawdziwie przynoszą korzyść jednostkom i społeczeństwu. Nie wystarczy dotrzeć do potrzebujących i udzielić im pomocy. Trzeba im dopomóc w odkrywaniu wartości, które umożliwią im budowanie nowego życia i zajęcie przysługującego im miejsca w społeczeństwie, przy poszanowaniu godności i sprawiedliwości. Wszyscy ludzie mają prawo do szukania i osiągnięcia tego, co dobre i prawdziwe. Wszyscy mają prawo do dokonywania takiego wyboru, który prowadzi do ulepszania życia, a życie w społeczeństwie żadną miarą nie jest sprawą moralnie obojętną.”

Centrum Myśli Jana Pawła II, którego powołanie jest historycznie związane z datą 2 kwietnia, na mapie instytucji zajmujących się kulturą w Warszawie funkcjonuje od 15 lat. Pamięć o Janie Pawle II rozumiemy jako działanie, a ono konstytuuje się poprzez projekty, które tworzymy – mówi Michał Senk, dyrektor Centrum Myśli Jana Pawła II. Chcemy w stolicy tworzyć przestrzeń do dialogu, inicjować i być gospodarzem dyskusji o wartościach ważnych dla wspólnoty mieszkańców, a poprzez nasze propozycje programowe chcemy wspierać rozwój tej społeczności. W tym roku, wciąż bardzo trudnym dla nas jako wspólnoty, inspirujemy się trzema pojęciami, którymi są: pokój, praca i apokalipsa. Wokół nich zadajemy trudne pytania i w oparciu intelektualny dorobek Jana Pawła II staramy się towarzyszyć naszym odbiorcom w odkrywaniu odpowiedzi. Chcemy wspierać ich krytyczne myślenie, dlatego zapraszamy do momentami niełatwych refleksji i namysłu nad kondycją współczesnego człowieka.

Tegoroczny program Centrum Myśli Jana Pawła II koncentruje się dosłownie i metaforycznie na trzech pojęciach: pracy, pokoju i apokalipsy. Obok zakończonego w tym tygodniu wielkopostnego, interdyscyplinarnego Festiwalu Nowe Epifanie, który w całości został poświęcony różnym wizjom końca świata, planujemy w tym roku warsztaty dotyczące niszczącej siły strachu. „Rozbroić strach” to cykl warsztatów edukacji kulturalnej i kurs pracy twórczej adresowany do młodzieży z warszawskich szkół średnich. Będziemy dyskutować o strachu, jaki przez wieki budziły i budzą do dziś zaraza, głód, wojna i śmierć oraz pokazywać, że kultura i sztuka mogą być narzędziami do jego oswajania.

Spowodowana przez pandemię, największa od lat, recesja gospodarcza przedefiniuje w najbliższym czasie globalne i lokalne rynki pracy. Stąd też to właśnie praca – w jej społecznych, etycznych, indywidualnych i systemowych wymiarach – znajdzie się w centrum uwagi projektu „A Ty, kim jesteś w pracy?”, w ramach którego prace renomowanych artystów zostaną wyeksponowane na przystankach i wiatach, stanowiąc uliczną galerię sztuki dostępną dla każdego warszawiaka. W obszarze pracy Centrum przygotowuje także międzynarodową konferencję naukową „Homo laboris”, którą chce sprowokować dyskusję o obecnych relacjach pomiędzy kapitałem, pracą i człowiekiem we współczesnej myśli ekonomicznej. Uzmysłowienie sobie, że ekonomia jest silnie powiązana ze światem wartości i że różnice w podejściu do kapitału i pracy mają podłoże aksjologiczne, może prowadzić do bardziej etycznego myślenia o pracy.

Centrum zaproponuje też cykl podcastów poświęconych relacjom pracy i życia w różnych ujęciach: makroekonomicznym, socjologicznym, psychologicznym, duchowym, etycznym i artystycznym. Nagrania rozmów z ekspertami będą emitowane w ramach cyklu „Słuchając drogi” – podcastów Centrum Myśli Jana Pawła II dostępnych na platformie Spotify, które cieszą się zainteresowaniem już ponad 1500 słuchaczy.

Pojęciu pokoju poświęcona będzie w tym roku większa część programu Centrum. Już w maju odbędzie się „Gra o wolność”, której twórcami są stypendyści m.st. Warszawy im. Jana Pawła II. Tematem czwartej edycji gry, tworzonej przez dzieci i młodzież, jest wolność jako fundamentalny element budowania pokoju. Atrakcyjna gra miejska będzie dostępna online, ale z dodatkową możliwością faktycznego odwiedzenia konkretnych punktów na mapie Warszawy.  W tegorocznym programie Centrum nie zabraknie piątej edycji Festiwalu Muzyka Wiary — Muzyka Pokoju, która odbędzie się w październiku 2021 roku. Podstawowym celem tego festiwalu jest odkrywanie muzyki jako sztuki zdolnej do uniwersalnego wyrażania transcendencji, a przez to budowania kultury, w której troska o pokój istnieje ponad podziałami ideologicznymi, wyznaniowymi czy politycznymi. Jak co roku, koncerty zostaną przygotowane przez najwybitniejszych muzyków z Polski i ze świata specjalnie na zamówienie organizatora festiwalu.

Ważnym elementem refleksji nad pokojem jest program wielokulturowy nastawiony na wzajemne zbliżenie przedstawicieli różnych religii. W związku z Festiwalem Muzyka Wiary – Muzyka Pokoju, w październiku Centrum Myśli Jana Pawła II organizuje spotkania, podczas których możliwa jest dyskusja pomiędzy przedstawicielami wspólnot religijnych i władzami Warszawy. Centrum opracowuje również podręcznik dla urzędników miejskich opisujący społeczno-kulturowe zróżnicowanie warszawskich grup wyznaniowych i wskazujący dobre praktyki w kontakcie z nimi.

Stałym działaniem Centrum jest prowadzenie portalu jp2online.pl, który dokumentuje i udostępnia fotografie, filmy, materiały dźwiękowe, dokumenty, teksty papieskie, artykuły na temat życia i nauczania Jana Pawła II, a także multimedialny biogram Karola Wojtyły.

* * *
2 kwietnia o godzinie 21.37 na fanpage’u Centrum Myśli Jana Pawła II na Facebooku usłyszymy utwór „Cisza”, który od 2005 roku towarzyszył warszawiakom na wieczornym czuwaniu na Placu Piłsudskiego. Po chwili zadumy i refleksji zaprosimy do zapoznania się i wybrania dla siebie działań przygotowanych w tym roku przez Centrum Myśli Jana Pawła II. Wierzymy bowiem, że poprzez uczestnictwo w festiwalach, konferencjach, debatach, koncertach, projektach edukacyjnych czy artystycznych, wspólnie budujemy kulturę pamięci o Janie Pawle II.

Szczegółowe informacje na stronie centrumjp2.pl oraz na profilu Centrum Myśli Jana Pawła II na Facebooku.